Ütü, kıyafetlerimizde yıkama sonrası meydana gelen kırışıklıkları gidermek için kullandığımız küçük ev aletlerinden biridir. Kullanılan kıyafete ve boyutlarına göre farklı ütü çeşitleri bulunur. Ütü çeşitlerine geçmeden önce ütüler işlevlerini nasıl yerine getirir ona bakalım.
Günümüzde kullanılan ütüler icat edilmeden önce içerisine kömür konularak tabanı ısıtılan ağır metal kaplar kullanılırdı. Bu aletler kumaşlardaki kırışıklıkları gidermede başarılı olsa da sık sık kömürlerinin değiştirilmesi gerekmekte idi. Tabanlarında ortaya çıkan ısı, kontrol edilemediği için kumaşlar kolayca yanabiliyordu.
Şu an kullandığımız elektrikli ütüler ise 1882 yıllında Henry Seely tarafından icat edildi. Ütü tabanı, elektrik kabloları ile ısıtılıyordu. Bu ütüde son derece ağır bir yapıya sahipti. Kullanımı kolay hafif ütüler ise ancak 1905 yılında kullanıma sunulabildi.
Ütüler Nasıl Çalışır?
Ütülerin çalışma prensipleri kısaca, kırışık kumaşların sıcak pres uygulanarak açılmasına dayanmaktadır. Ütü tabanında bulunan rezistans, verilen elektrikle ısıtılarak kumaşa ısı uygulanır.
Sadece sıcak tabanla uygulanan pres işlemi pamuk ve keten kumaşlarda başarılı olsa da sentetik kumaşların yaygınlaşması ile kumaşların kolayca tabana yapışmasına neden oldu. Bu durum zaman içerisinde,
- Su püskürten ütüler
- Yanmaz tabanlı ütüler
- Ve buharlı ütülerin
ortaya çıkmasına neden oldu.
Gelişen teknoloji ile ütülere ısı ayarlı rezistanslar eklenerek kumaşa göre ısıları ayarlanabilen buharlı ütüler ortaya çıktı.
Ütülerin evlerde kullanımının yaygınlaşması ile birlikte,
- Buhar kazanlı ütüler
- Buharlı düzleştiriciler
olarak farklı türlerde ütüler satışa çıkarılmaya başlandı.
Ütü Çeşitleri Nelerdir?
Ütüleri kullanım alanlarına göre iki ana kategoride inceleyebiliriz.
- Sanayi tipi ütüler
- Ev tipi ütüler
Çalışma prensipleri aynı olsa da kullanım süreleri, boyutları ve fonksiyonları bu iki ütü çeşidini birbirinden ayırır.
Ev Tipi Ütü Çeşitleri Nelerdir?
Ev tipi ütüler kullanım tiplerine göre 3’e ayrılırlar.
- Buharlı ütüler
- Buhar kazanlı ütüler
- Buharlı düzleştiriciler
Buharlı Ütüler
Ütü çeşitleri arasında en yaygın olarak kullanılan ütüdür. Buharlı ütüler,
- Kızdırıcı rezistans bölmesi
- Su haznesi
- Su püskürtücü
- Isı ayarı
- Ütüyü ısıya göre açıp kapatan termostat
- Yanmaz ve yapışmaz taban
bölümlerinden oluşur. Ütü tabanı rezistans aracılığı ile ısındığında su haznesinden belirlenen ayara göre su akıtılarak buhar üretilir. Ütü tabanında üretilen su buharı, buhar deliklerinden kumaşa püskürtülür. Böylece hem kumaşın yanması önlenir hem de daha güçlü bir kırışık giderici ortaya çıkarılmış olur.
Zor kırışıklıkların açılması için, ütüye yerleştirilen su püskürtücü sistem kullanılır. Bu sistem aynı zamanda yanma ihtimali bulunan kumaşların ıslatılmasında buhar yetersiz geldiğinde de kullanılır.
Günümüzde kullanılan tüm ütü çeşitleri ısı ayarına sahiptir. Ütü ısısının farklı kumaş türlerine göre ayarlanması daha iyi sonuçların alınmasını sağlar. Isı ayarları, her kumaş türünün yanma noktası hesap edilerek oluşturulmuştur. Kumaş türüne göre yanma noktasına yakın, termostat devreye girerek rezistansa giden elektriği keser ve ısıtma işlemini durdurur. Böylece kumaşların yanması da önlenir.
Ütülerin sürekli çalışmasını önlemek amacıyla ısı hassasiyeti bulunan termostatlar kullanılır. Isı belirlenen seviyeye geldiğinde termostat devreye girerek elektrik akışını keser. Böylece hem ütünün güvenli kullanımı hem de kumaşa göre ısı belirlenmiş olur.
Yapışmayan Tabana Sahip Ütü Çeşitleri
Günümüzde kullanılan ütülerin büyük kısmında yapışmayı önleyen teflon tabanlar kullanılır. Teflon tabaka kumaş üzerinde kolayca kayarak hem kumaşın yanmasını hem de kırışıklıkların kolayca giderilmesini sağlar.
Buhar Kazanlı Ütü Çeşitleri
Buhar kazanlı ütü çeşitlerinde su haznesi ve buhar haznesi kazan bölmesinde bulunur. Buhar kazanında üretilen buhar ütü aracılığı ile kumaşa aktarılır. Buhar kazanlı ütü çeşitleri, buharı yüksek basınçla püskürttüğü için ütüleme işlemini hızlandırırlar.
Özellikle evde ütüleme işi çok olan aileler için pratik kullanım sunarlar. Klasik ütü ile 1 saatte yapılan ütü işlemi 20 dakikada tamamlanabilir. Aradaki bu farkın nedeni ise buhar kazanlı ütülerde bulunan yüksek basınçlı buhar gücüdür.
Buharlı Düzleştiriciler
Günümüzde hızla yaygınlaşan ütü çeşitleri arasında yer alırlar. Kıyafetlerimizi üzerinizden çıkarmadan veya asılı oldukları askılıkta dahi kolayca ütüleyebilirsiniz. Buharlı düzleştirici ütü çeşitleri, buharı istediğiniz alana püskürtebildiği için dilerseniz perdelerinizi de kolayca ütüleyebilirsiniz.
Bu ütü çeşidinin önemli işlevlerinden biri de, hijyen sağlamak istediğiniz alanlara yüksek ısıda ve basınçta buhar püskürterek temizlik sağlama olanaklarıdır. Kıyafetlerdeki ve buhar püskürtülen ortamlardaki bakterileri büyük oranda yok ederler.Buharlı düzleştirici almak isterseniz size Electrolux E6HS1-2EG 1200 W Buharlı Kırışıklık Giderici Ütü modelini önerebiliriz.